Իմ աշնանային արձակուրդները

Ամսի 25-ին իմ մայրիկի ծնունդն էր։ Մենք գնացել էինք Լոռի, որտեղ հանգրվանել էինք Tezh Ler հյուրանոցում։ Այնտեղ բնությունը նման էր դրախտի։  Այնտեղ կային ցանցաճոճներ, անտառ, մանկական խաղահրապարակ, փոքրիկ կենդանաբանական պուրակ։  Հետ գալուց մենք կանգնեցինք եգիպտացորեն ուտելու, որտեղ տեսանք կրթության և գիտության նախարար Արայիկ Հարությունյանին։

 

 

Մայրենի

MAj8hduvvvvvvvijjjjcm,

  1. ջարդել, փշրել, կոտրել, կտոր-կտոր անել, կոտրատել,

2. հավաքել, ամբարել, կուտակել,  ժողովել, գումարել,

3. պահել, ծածկել, քողարկել, թաքցնել, պատսպարել,

4․ հասկանալ, պարզել, գլխի ընկնել, կռահել,

 

Ktrel 123

Դարբնի աղջիկն առավոտից մինչև իրիկուն պետք է չարչավեր խոհանոցում։

1․Երկաթագործի աղջիկն առավոտից մինչև իրիկուն պետք է չարչավեր խոհանոցում։

2․ Դարբնի դուստրը աղջիկն առավոտից մինչև իրիկուն պետք է չարչավեր խոհանոցում։

3․ Դարբնի աղջիկը արևածագից մինչև իրիկուն պետք է չարչավեր խոհանոցում։

4․Դարբնի աղջիկը առավոտից մինչև երեկո  պետք է չարչավեր խոհանոցում։

5․ Դարբնի աղջիկն առավոտից մինչև իրիկուն ստիպված էր չարչավել խոհանոցում։

6․ Դարբնի աղջիկն առավոտից մինչև իրիկուն պետք է տանջվեր խոհանոցում։

7․ Դարբնի աղջիկն առավոտից մինչև իրիկուն պետք է չարչավեր խոհարարոցում։

 

 

Ինչ-որ մեկը պատուհանը թակեց ու շտապ հեռացավ։

 

1․ Ոմն մեկըպատուհանը թակեց ու շտապ հեռացավ։

2․ Ինչ-որ մեկը լուսամուտը թակեց ու շտապ հեռացավ։

3․ Ինչ-որ մեկը պատուհանը ծեծեց ու շտապ հեռացավ։

4․ Ինչ-որ մեկը պատուհանը թակեց ու արագ հեռացավ։

5․Ինչ-որ մեկը պատուհանը թակեց ու շտապ լքեց։,

 

 

Անսպասելի մի խշշոց ականջը ընկավ և ձին լարվեց։

1․Հանկարծակի մի խշշոց ականջը ընկավ և ձին լարվեց։

2․Անսպասելի մի խշխշոց  ականջը ընկավ և ձին լարվեց։

3․Անսպասելի մի խշշոց լսելիքը ընկավ և ձին լարվեց։

4․Անսպասելի մի խշշոց լսվեց և ձին լարվեց։

5․ Անսպասելի մի խշշոց լսվեց և նժույգը լարվեց։

6․ Անսպասելի մի խշշոց ականջը ընկավ և ձին ձվեց։

 

 

Քո ճանապարհին միյայան մեկ խոչնդոտ կա։

1․ Ճանապարհիդ  միյայան մեկ խոչնդոտ կա։

2․ Քո ճանապարհին ուղակի մեկ խոչնդոտ կա։

3․ Քո ճանապարհին միյայան մի խոչնդոտ կա։

4․ Քո ճանապարհին միյայան մեկ արգելք կա։

5․Քո ճանապարհին միյայան մեկ խոչնդոտ գոյություն ունի։

 

 

Անխոս առաջ էր քայլում առանց մեկի վրա ուշք դարձնելու։

1․Լուռ առաջ էր քայլում առանց մեկի վրա ուշք դարձնելու։

2․ Անխոս ընդառաջ էր քայլում առանց մեկի վրա ուշք դարձնելու։

3․Անխոսառաջ էր ընթանում առանց մեկի վրա ուշք դարձնելու։

4․Անխոս առաջ էր քայլում որևը մեկի վրա ուշք դարձնելու։

5․ Անխոս առաջ էր քայլում առանց ինչ-որ անձի վրա ուշք դարձնելու։

6․Անխոս առաջ էր քայլում առանց մեկի վրա ուշադրություն դարձնելու։

7․ Անխոս առաջ էր քայլում առանց մեկի վրա ուշք ցուցադրելու։

 

 

Ձորի պռնկին, աշնան հողմերի առաջ անկոտրում ու անվախ, մի ծառ էր կանգնել։

1․Անդունդին պռնկին, աշնան հողմերի առաջ անկոտրում ու անվախ, մի ծառ էր կանգնել։

2․ Ձորի բերանին, աշնան հողմերի առաջ անկոտրում ու անվախ, մի ծառ էր կանգնել։

3․ Ձորի պռնկին, աշնան քամու անկոտրում ու անվախ, մի ծառ էր կանգնել։

4․Ձորի պռնկին, աշնան հողմերի առաջ անխախտ մի ծառ էր կանգնել։

5․Ձորի պռնկին, աշնան հողմերի առաջ անկոտրում ու անվախ, մեկ ծառ էր կանգնել։

6․ Ձորի պռնկին, աշնան հողմերի առաջ անկոտրում ու անվախ, մի ծառ էր վերխոյանում։

 

Սուրբ Հովհաննես Եկեղեցի (Մաստարա)

Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի, կանգուն հայկական եկեղեցի է Հայաստանի Արագածոտնի մարզի Մաստարա գյուղում, միջնադարյան Հայաստանի հնագույն ու ամենակատարյալ կառույցներից մեկը։ Եկեղեցին առանձնանում է իր ճարտարապետական ոճով և նրա նման եկեղեցիներին կոչում են «մաստարայատիպ» եկեղեցիներ։

Ամբերդ (ամրոց)

ԱմբերդԱմպիր, Անբերդ, Համբերդ, Հանբերդ, Ղըզղալա[2], միջնադարյան նախկին բերդաքաղաք և ամրոց։ Կառուցվել է (X դար) Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի Արագածոտն գավառում՝ Բյուրական գյուղից 7 կմ հյուսիս՝ (Արագած լեռան հարավային լանջին) Արքաշեն և Ամբերդ գետերի միացման տեղում: Ներկայումս գտնվում է Հայաստանի Արագածոտնի մարզում՝ Արագած լեռան հյուսիս-արևելյան լանջին՝ եռանկյունաձև հրվանդանին, ծովի մակերևույթից 2300 մետր բարձրության վրա, Երևանից 55 կիլոմետր դեպի հյուսիս, Բյուրական գյուղից՝ 5-7 կմ. հյուսիս-արևմուտք:

Հավն ու ճուտը

Ճուտը տեսնելով, որ հավը մեծ-մեծ ձվեր է ածում,  հետաքրքրությունը նրան սկսում է խեղդել։ Նա մոտենում է նրան և հարցնում․

-Այդ ինչպե՞ս է ստացվում, որ մեծ-մեծ ձվեր ես ածում։

— Ես ուտում եմ ձյուն դրա համար էլ ածում եմ մեծ ձվեր,-պատասխանում է հավը։

Ճուտը մտածելով, որ ճիշտ է ասում,  ուտում է ձյուն և մահանում։

Առակս ի՞նչ կցուցանե, որ ինչ ունես, դրանով էլ բավարարվի։

Մայրենի

1. Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:

Կարդա այսպես.

լաւ — լավ

կոյր — կույր

Բառարան

աչօք — աչքով

մտօք — մտքով

  1. Նախադասությունը ժամանակակից հայերեն (աշխարհաբար) դարձրու: Գրաբար և աշխարհաբար նախադասությունները բարձրաձայն կարդա՛: Քո կարծիքով ո՞ր դեպքում է այն ավելի գեղեցիկ հնչում:
  2. Կոյր մտօք արտահայտությունն ինչպե՞ս ես հասկանում: Դրա հակառակ իմաստն արտահայտող բառը կամ բառակապակցությունը գտիր:
  3. Մարդը կարո՞ղ է սրտով կույր լինել (գրաբ. կլինի` կոյր սրտիւ):
  4. Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք նախադասության իմաստն աշխարհաբար քանի՞ ձևով կարող ես արտահայտել:
  5. Ինչպե՞ս ես հասկանում այս նախադասությունը (նախադասությունն ազատ և ընդարձակ փոխադրիր):

1․ Ավելի լավ է աչքով կույր լինել, քան մտքով։

կույր մտքով-սուր մտքով

Ուղիղ ձևով մարդը կույր սրտով լինել չի կարող, իսկ Փոխաբերական իմաստով կարող է սրտով կույր լինել։ Սրտով կույր լինել նշանակում է սառնասիրտ լինել։

երկու ձևով արևմտահայերեն, հայերեն։

Բացատրություն-լավ է չտեսնել, քան գաղափար չունենալ։

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

2. Լաւ է մանուկ աղքատ եւ իմաստուն, քան զթագաւոր ծեր եւ անմիտ:

Կարդա այսպես.

լաւ — լավ

զթագաւոր — ըզթագավոր

(Նկատեցի՞ ր` ինչպես է կարդացվում ւ տառը:)

Բառարան

Քան զթագաւոր — քան թագավորը

  1. Գրաբարում «եւ» բառն ուներ նաև այսօրվա «բայց» բառի իմաստը: Քո կարծիքով. այստեղ պետք է և՞թե՞ բայց փոխադրել: Իմաստային ի՞ նչ տարբերություն կա այս արտահայտությունների միջև` աղքատ և իմաստուն մանուկ — աղքատ, բայց իմաստուն մանուկ:
  2. Նախադասության մեջ հակառակ իմաստ ունեցող բառերը գտի՛ր և զույգ — զույգ դո՛ւրս գրիր:
  3. Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու:

                 

2․ Լավ է մանուկը լինի աղքատ և իմաստուն, քան թագավոր լինի ծեր ու անմիտ։

իմաստուն-անմիտ

մանուկ-ծեր

 

 3.Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:

Կարդա այսպես.

զիմաստութիւն — զիմաստություն

զխրատ — ըզխրատ

զբանս — ըզբանըս

հանճարոյ — հանճարո

 

Բառարան

զիմաստութիւն — իմաստությունը

 զխրատ — խրատը

բան — խոսք

զբանս — խոսքերը

 

Հարց և առաջադրանք

  1. Նկատեցի՞ր` ինչպես է կարդացվում զ մասնիկը (նախդիրը) բաղաձայնից առաջ:
  2. Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու:

 

3․ Այո նկատեցի, այն կարդում ենք գաղտնվանկ ը-ով։

Ճանաչել իմաստությունը և խրատը,  իմանալ  հանճարի խոսքերը։

 

 4.Իւրաքանչիւր ծառ ի պտղոյ իւրմէ ճանաչի:

 Կարդա այսպես.

իւրաքանչիւր — յուրաքանչյուր

ի պտղոյ — ի պտղո

իւրմէ — յուրմե

Բառարան

ի պտղոյ իւրմէ — իր պտղից

ճանաչի — ճանաչվում է

Առաջադրանքներ

  1. Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու:
  2. Աշխարհաբար դարձրու նաև սա` Իւրաքանչիւր պտուղ ի ծառէ իւրմէ ճանաչի: Ի՞նչ փոխվեց:

4․Յուրաքանչյուր ծառ իր պտղից է ճանաչվում։

Յուրաքանչյուր պտուղ իր ծառից է ճանաչվում։ Այստեղ պտուղը փոխվեց ծառով։

 

5.   Եւ ասաց Աստուած` Եղիցի լոյս. եւ եղեւ լոյս:

 

Կարդա այսպես.

Աստուած — Աստված

լոյս            — լույս

Բառարան

 եղիցի     — լինի, թող լինի, կլինի, պիտի լինի, լինելու է (ո՞րը կընտրես այս նախադասությունը փոխադրելու համար)

եղեւ        — եղավ

Հարցեր և առաջադրանքներ

 Նկատեցի՞ր` ինչպե´ս է կարդացվում ոյ — ը բաղաձայնից առաջ (նաև կոյր բառը հիշիր):

Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու:

5․Եվ Աստված ասաց  թող լինի լույսը։

                                                                      . . .

     2. Առասպելներ, հոգևոր երգեր

ԾՆՈՒՆԴ ՎԱՀԱԳՆԻ

 Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,

Երկնէր եւ ծովն ծիրանի.

Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ:

Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ ելանէր,

Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելանէր.

Եւ իբոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց ունէր մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

 

Կարդա այսպես.

ծովն — ծովըն

զկարմրիկն — ըզկարմրիկըն

ի բոցոյն — ի բոցույն

Բառարան

երկնէր — երկնում էր (ծնում էր)

երկին — երկինք(ը)

ծովն ծիրանի — ծիրանի ծովը

երկն — երկունքը

ի ծովուն — ծովում, ծովի մեջ

ունէր — 1. բռնել էր 2. ուներ

զկարմրիկն եղեգնիկ — կարմիր եղեգնիկին

ընդ եղեգան փող — եղեգնի փողով

ելանէր — ելնում էր

ի բոցոյն — այն բոցից

վազէր — վազում էր

աչկունք — աչիկները

արեգակունք – արեգակներ

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Գույն մատնանշող բառերը դուրս գրիր: Ո՞րն է բանաստեղծության մեջ իշխող գույնը:

կարմիր, կապույտ, խարտյաշ։ Իշխող գույնը կարմիր

  1. Վահագնին նկարագրող պատկերները դուրս գրիր և ըստ դրանց ինքդ նկարագրիր նրան:

Եւ իբոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց ունէր մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

 

Խարտյաշ մի երիտասարդ էր Վահագնը, ով ուներ կրակոտ մազեր կարմիր մորուք և աչքերը արևի լույսի պես։

  1. Ինչո՞ւ էր Վահագնն այդպիսին (ուշադրություն դարձրու նախորդող պատկերներին և պատասխանիր ըստ դրանց):

Ծնում էր ծովը, ծնում էր երկինքը և ծովի մեջ էր կարմիր եղեգնիկը։

  1. Քո կարծիքով, այս ծնունդն իրակա՞ն է, երևակայակա՞ն, թե՞ ինչ — որ բան խորհրդանշող:

Այս ծնունդը առասպել է, որի մի մասը իրական է մյուս մասը երևակայություն։

  1. Բանաստեղծությունն այնպես խմբագրիր, որ կրկնվող բառեր ու արտահայտություններ  չլինեն: Բարձրաձայն կարդա և՛ բանաստեղծությունը, և՛ քո խմբագրածը. Փորձիր հասկանալ` թե ի՞նչ են տալիս կրկնությունները:

Ծնում էր ծովը, երկինքը և այնտեղ էր կարմիր եղեգնիկը։

Եղեգնի փողով ծուխ և բոց էր ելնում։

Եվ բոցի միջից վազում էր խարտյաշ պատանեկիկ։

Նա ուներ հուր հեր բոց մորուք և արեգակնաին աչքեր։

  1. Բանաստեղծությունն աշխարհաբար դարձրու:

Երկնեց երկինք և երկիր,
Երկնեց և ծով ծիրանի,
Եվ եղեգնիկը կարմիր
Երկնեց ծովում ծիրանի
Ծուխ է դուրս գալիս եղեգան փողից,
Բոց է դուրս գալիս եղեգան փողից,
Բոցն է պատել կարմիր եղեգնիկ,
Բոց է դարձել և ծով ծիրանի.
Կարմիր բոցիցն ահա մի մանկիկ,
Վահագն ահա՛ – մանուկ գեղանի:
Բոց մորուքով,
Հուր շրթունքով,
Հուր հեր գլխին ― հրեղեն պսակ,
Եվ աչերն են զույգ արեգակ։

  1. Paint-ով նկարի՛ր Վահագնի ծնունդը:

Վահագն

  1. Ձայնագրիր ինքդ քեզ և paint-ով արված նկարներովդ ֆիլմ պատրաստիր:

 

  1. Պատրաստածդ ֆիլմը հրապարակիր բլոգումդ:

 

 

 

 

 

Կրթական քայլ տիարի հետ

Մենք հանդիպեցինք տիար Բլեյանին արդեն չորրորդ ասուլիսի ժամանակ։ Այս անգամ այն եղավ քայլարշավով։ Նրան մենք հադիպեցինք հայ-չինական ընկերության ցայտաղբյուրի մոտ։ Նա խոսեց այն մասին, որ ֆուտբոլի դաշտը կդառնա բասկետբոլի բաց դաշտ, իսկ մեծ խոտածածկ տարածքը կդառնա ֆուտբոլի դաշտ։ Այնտեղից մենք գնացինք Արևմտյան Դպրոց-Պարտեզ։ Ջերմոցի մոտ եղավ հյուրասիրություն։ Մենք գնացինք դեպի ագարակ, որտեղ տեսանք Գեներալին։ Քայլարշավով գնացինք մի վայր, որտեղ կային մեքնաների վնասված մասեր։